Wet kwaliteitsborging
Op 1 januari 2024 is de Wet kwaliteitsborging voor het bouwen (Wkb) ingegaan. Het doel van deze wet is de kwaliteit van bouwwerken te vergroten.
Bouwwerken in gevolgklasse 1 (nieuwbouw)
Bouwwerken zijn verdeeld in verschillende groepen. Dit noemen we gevolgklassen. Hoe groter de gevolgen kunnen zijn als iets misgaat bij de bouw, hoe zwaarder de eisen zijn. De Wkb geldt voor bouwwerken in gevolgklasse 1. Dit zijn bouwwerken met een laag risico. Het gaat om:
- Op de grond gebouwde woningen. Ook met bijvoorbeeld een garage en kantoor aan huis.
- Bedrijfsgebouwen van maximaal 2 verdiepingen, ook met een klein kantoor of kleine kantine.
- Een aanbouw met overige gebruiksfuncties van maximaal 2 bouwlagen. Denk aan een magazijn bij een winkel.
- Een vakantiewoning.
- Een woonboot.
- Kleine fiets- en voetgangersbruggen van maximaal 20 meter, die niet over een rijksweg of provinciale weg liggen.
- Andere bouwwerken van maximaal 20 meter hoog, zoals masten en antennes
In eerste instantie geldt de Wkb alleen voor nieuwbouw. Voor verbouwingen treedt de wet later in werking.
De volgende bouwwerken vallen niet onder de Wkb:
- Rijksmonumenten, provinciale monumenten en gemeentelijke monumenten.
- Bouwwerken waarbij een milieuvergunning of vergunning/melding brandveilig gebruik nodig is.
- Bouwactiviteiten waarbij er sprake is van een gelijkwaardige oplossing voor brand- of constructieve veiligheid, inclusief toepassing NEN 6060 en 6079
Bekijk voorbeelden van verschillende situaties op de factsheet van de VNG.
Kwaliteitsborger
De kwaliteitsborger is een onafhankelijke partij die de kwaliteit van een bouwwerk controleert. De kwaliteitsborger controleert voor en tijdens de bouw of het bouwplan voldoet aan de regels. Deze regels gaan bijvoorbeeld over:
- De fundering
- Brandveiligheid
- Energieverbruik
Volg voor bouwwerken in gevolgklasse 1 (nieuwbouw) vanaf 1 januari 2024 het stappenplan.
Stappenplan
Stap 1: Nieuw initiatief onder Wkb
Je hebt bouw- of verbouwplannen die onder de Wkb vallen.
Stap 2: Vooroverleg (niet verplicht)
Maak een afspraak voor een vooroverleg als je de bouwplannen vooraf met de gemeente wilt bespreken.
Stap 3: Kwaliteitsborger inhuren
Je huurt zelf een kwaliteitsborger in. Deze vind je in het register instrumenten kwaliteitsborging. In dit register staat een lijst met kwaliteitsborgers en instrumenten. Een instrument is een goedgekeurde werkwijze die de kwaliteitsborger gebruikt om de bouw te controleren. De kwaliteitsborger stelt een risicobeoordeling en borgingsplan op.
Stap 4: Omgevingsplanactiviteit aanvragen
Minimaal 8 weken voor de start van de bouwactiviteiten vraag je een omgevingsplanactiviteit bij de gemeente aan. Dit doe je via het Omgevingsloket.
Stap 5: Bouwmelding indienen
Minimaal 4 weken voor de start van de bouwactiviteiten dien je via het Omgevingsloket een bouwmelding in. Geef hierbij aan:
Dat het gaat om een bouwwerk in gevolgklasse 1 en dat het om nieuwbouw gaat.
- Wie de kwaliteitsborger is.
- Welk instrument gebruikt wordt.
- Ook lever je het borgingsplan en de risicobeoordeling in die de kwaliteitsborger heeft opgesteld.
Stap 6: Start bouwwerkzaamheden
Minimaal 2 dagen voor de start van de bouwactiviteiten geef je via het Omgevingsloket de startdatum van de bouw door.
Stap 7: Controle door kwaliteitsborger
Tijdens de bouw controleert de kwaliteitsborger:
- de kwaliteit van het bouwwerk.
- of aan de inhoud van het borgingsplan wordt voldaan.
Stap 8: Controle door gemeente
Wij kunnen tijdens de bouw controles uitvoeren en waar nodig handhaven.
Stap 9: Gereedmelding
Minimaal 2 weken voor je het gebouw gaat gebruiken dien je via het Omgevingsloket in:
- Gereedmelding (de melding dat je klaar bent met bouwen).
- Verklaring van de kwaliteitsborger.
Stap 10: Gebouw gebruiken
Binnen 2 weken hoor je of de gereedmelding en verklaring van de kwaliteitsborger akkoord zijn door de gemeente. Bij akkoord mag je het bouwwerk in gebruik nemen.
Bijzondere lokale omstandigheden
Onder de Wkb mag een gemeente bijzondere lokale omstandigheden vaststellen. Dit zijn lokale situaties waardoor het eindresultaat van een bouwactiviteit mogelijk niet aan de bouwtechnische regels voldoet. De kwaliteitsborger moet van deze bijzondere lokale omstandigheden op de hoogte zijn. De kwaliteitsborger moet ze verwerken in het borgingsplan en de risicobeoordeling.
Op dit moment worden de bijzondere lokale omstandigheden in de gemeente Hattem in kaart gebracht.
Veranderingen voor aannemers
Door de invoering van de Wkb wordt de positie van opdrachtgevers versterkt. Er verandert veel voor aannemers:
- De aannemer moet de opdrachtgever bij oplevering van een bouwwerk een opleverdossier geven.
- De aannemer is verplicht om particuliere opdrachtgevers bij nieuwbouw te informeren over hoe hij verzekerd is.
- Het opschortingsrecht (de 5%-regeling) bij particuliere opdrachtgevers wordt aangepast.
- Er worden extra eisen gesteld aan de waarschuwingsplicht van de aannemer bij bouwwerken. Deze waarschuwing moet duidelijk, schriftelijk en op tijd zijn.
- De aannemer wordt ook na oplevering verantwoordelijk voor gebreken.
Deze wijzigingen gelden voor alle bouwactiviteiten waarvoor een aannemingsovereenkomst is gesloten. Zorg dat je als aannemer goed voorbereid bent op de Wkb. Lees Wet kwaliteitsborging (Bouwend Nederland).